ห้ามพยาบาลวิชาชีพให้ยา Diclofenac ชนิดฉีด
หลาย ๆ คนคงสงสัยกันใช่ไหมครับว่าทำไมถึงห้ามพยาบาลฉีดยา Diclofenac วันนี้ผมจะมาให้ข้อมูลเพิ่มเติมเพื่อไขข้อสงสัยกันครับ
ยา Diclofenac เป็นยาที่ใช้บรรเทาอาการปวด จัดอยู่ในกลุ่มยาต้านการเกิดปฏิกิริยาอักเสบของร่างกายแบบไม่ใช่เสตียรอยด์ (NSAIDs) ออกฤทธิ์โดยการยับยั้งเอนไซม์ COX-1 และ COX-2 มักนำมาใช้แก้ปวด ลดไข้ ปวดข้อเรื้อรัง (เช่น ปวดจากข้อเสื่อม เก๊าต์ รูมาตอยด์) ปวดกล้ามเนื้อ อาการปวดหลังผ่าตัด และปวดประจำเดือน เนื่องจากยาออกฤทธิ์เร็วและผู้ป่วยหายปวดอีกทั้งยังมีราคาถูกด้วย
เมื่อต้นปี 2562 ได้มีประเด็นว่าสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติชี้ให้เห็นว่าตั้งแต่ปี 2556 ถึง 2562 นั้น มีรายงานว่ามีผู้ได้รับอันตรายจากการฉีดยา Diclofenac เข้าทางกล้ามเนื้อ เฉลี่ยปีละ 5 ราย โดยส่วนใหญ่ทำให้เกิดการบาดเจ็บของเส้นประสาทที่ไปเลี้ยงบริเวณหน้าแข้งและเท้า จึงขอให้ อย. และ ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์ ทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องและแจ้งให้หน่วยงานทางสาธารณสุขของรัฐทราบ ซึ่งจากการทบทวนข้อมูลทางการแพทย์ของราชวิทยาลัยอายุรแพทย์นั้น พบว่ายา Diclofenac นั้นทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ค่อนข้างมาก เช่น เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคกระเพาอาหาร และการแพ้ยารุนแรง แต่กลับกันข้อมูลจากการทบทวนของ อย. กล่าวอย่างชัดเจนว่าสาเหตุหลักที่สำคัญของการเกิดอันตรายจากการฉีดยานั้นเป็นเพราะเทคนิคการฉีดยาที่ไม่ถูกต้อง จึงแนะนำให้สภาการพยาบาลทำการทวบทวนเทคนิคการฉีดยาและจัดทำแนวทางการฉีดยาที่ถูกต้อง
ด้วยเหตุนี้ทางสภาการพยาบาลจึงได้ทำการทบทวนวรรณกรรมและข้อมูลทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้องและพบว่า ยา Diclofenac สามารถทำให้เกิดการบาดเจ็บและการอักเสบสอบเซลล์ประสาท (บริเวณ Axon และ myelin sheet) และเกิด Fibrosis ซึ่งทำให้ผู้ป่วยเกิดความพิการได้ โดยอาการอักเสบเหล่านี้สามารถเกิดขึ้นได้แม้ปลายเข็มฉีดยาไม่ได้สัมผัสกับเส้นประสาทเหล่านี้โดยตรง เพียงยาเข้าไปก็สามารถทำให้เซลล์ประสาทโดยรอบได้รับบาดเจ็บได้แล้ว ประกอบกับมีคู่มือการใช้ยาอย่างสมเหตุผล (Rational Drug Use Hospital Manual) มีข้อแนะนำให้จำกัดการใช้ยา Diclofenac ชนิดฉีด และจากการทบทวนเทคนิคการฉีดยานั้นเห็นว่าเป็นไปตามมาตรฐานวิชาชีพแล้ว
ดังนั้นในเดือนธันวาคม 2562 สภาการพยาบาลจึงได้มีประกาศ ห้ามพยาบาลวิชาชีพมิให้ยา Diclofenac ชนิดฉีด ทั้งนี้เพื่อประโยชน์สูงสุดต่อผู้รับบริการและเพื่อเป็นการป้องกันการถูกกล่าวหาว่าอาการไม่พึงประสงค์ที่เกิดขึ้นนั้นมาจากเทคนิคการฉีดยาที่ผิดของพยาบาล หากแพทย์ต้องการให้ยานี้ขอให้แพทย์เป็นผู้ให้ยาแก่ผู้รับบริการด้วยตนเอง พยาบาลมีหน้าที่เพียงช่วยเหลือแพทย์ในการให้ยาตามมาตรฐานวิชาชีพเท่านั้น
By Natthapon Inta, BNS, RN
ที่มา
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น